उन्हाळा ....... हा काळ लहानग्यांच्या निवांत सुट्टीचा आणि मोठ्यांच्या परीक्षेचा. मुलांचं खेळणं, उनाडक्‍या, दंगा-मस्ती, सहलींचे बेत. पण ऑफिस सांभाळत हे सारं प्लॅनिंग करायचं आणि मुलांच्या तब्येतीचीही काळजी घ्यायची. ही तारेवरची कसरत सांभाळत कसा करायचा उन्हाळा सुखद? 
लवकर होणारी सकाळ, अंगाला चटके बसावेत अशी वाढणारी उन्हाची तीव्रता आणि घामाची चिकचिक म्हणजे उन्हाळ्याचं खरं आगमन. या बदलाचा हा मधला काळ बहुतेक वेळा त्रासदायक ठरतो. बदलत्या वातावरणाशी जुळवून घेण्याची क्षमता आपल्यामध्ये असते. मात्र लहान मुलं, खूप वयस्कर माणसं यांना हवेतील या बदलांशी जुळवून घेणं कठीण जातं. बऱ्याचदा डोळ्यांची आग आग होणं, डोकेदुखी, ताप येणं, उलट्या, जुलाब, अशक्तपणा अशी लक्षणं दिसून येतात. शरीरात होणाऱ्या या बदलांमुळे अन्नावरची वासना उडणं, भूक न लागणं, खाल्लं तरी पचन न होणं अशा तक्रारी सुरू होतात आणि मग जिथे शरीराला खरंच ताकदीची गरज असते तिथे आवश्‍यकतेनुसार ऊर्जा मिळत नाही. यामुळे अधिकाधिक थकवा वाढून यातून शरीर उभारी धरण्यापेक्षा हे त्रास अधिकाधिक बळावत जातात आणि हे दुष्टचक्र असंच चालू राहतं. हे मधेच कुठे तरी थांबवणं क्रमप्राप्त ठरतं. 
शरीरात निर्माण होणारी पाणी, क्षार आणि इतरही पौष्टिक तत्त्वांची कमतरता वेळीच भरून निघाली नाही तर परिस्थिती बिकट होऊ शकते. अगदी जिवावर बेतण्यापर्यंतसुद्धा! म्हणून आहाराची गुरुकिल्ली या काळात विशेषत्वाने जपावी. 
* केवळ भूक नाही म्हणून न खाणं, किंवा दिवसभरातून काहीच खाल्लं नाही, काही तरी खायलाच हवं म्हणून खाणं, हे बदलायला हवं. या काळात शरीरातील चयापचयाची गती मंदावलेली असते. म्हणूनच हलका, पचनास सोपा आहार घ्यावा. 
* सकाळची सुरुवात मॉर्निंग वॉकने केली तर ताज्या, गार हवेने मन उल्हसित राहतं आणि नाश्‍त्याच्या वेळेपर्यंत भूकही लागते. ऑफिसला जाणाऱ्यांनी सकाळी हलका आणि साधा नाश्‍ता करावा. यात एखादी प्लेट पोहे, उपमा व त्याबरोबरच ग्लासभर ताजं ताक / फळांचा रस याचा समावेश करावा. 
* उपाशीपोटी कामाला गेल्यास बऱ्याचदा थकवा, गरगरणं यासारख्या गोष्टींमुळे कामाची सुरुवात करतानाच ती निरुत्साही, रटाळ अशी काहीशी होते. बऱ्याच लोकांची एकच तक्रार असते, खूप लो वाटतंय, कामच करू नयेसं वाटतंय. म्हणजेच कामात लक्ष न लागणं, एकाग्रता साधता न येणं यामुळे कामाच्या दर्जावरही परिणाम होत राहतो. 
* दोन्ही वेळच्या जेवणाबरोबरच मधल्या वेळी काही नाश्‍त्याचे पदार्थ, पातळ पदार्थ घेतले जाऊ शकतात. दिवसभरातून 4 ते 5 वेळा कमी तेलाचा, कमी मसाल्याचा हलका आहार घेणं कधीही श्रेयस्कर. खूप मसालेदार, मांसाहारी पदार्थ या काळात पचत नाहीत. उलट, पोटात गॅसेस होणं, जळजळ यांसारखे त्रास त्यामुळे होऊ शकतात. |
|
